Robin George Collingwood - Tarih Tasarımı
“Platon ne düşünüyordu?” sorusu tarihsel bir sorudur. “Peki,
Platon haklı mıydı?” sorusu ise başlı başına felsefi bir soruna işaret eder.
Collingwood gerçekte tek bir soru bulunduğunu, onun da
tarihsel bir soru olduğunu ileri sürer; çözmeye çalıştığı sorunun ne olduğunu
keşfetmeden, Platon’un ne düşündüğünü anlamak olanaksızdır.
Tarih Tasarımı, tarihyazımı üzerine kapsamlı bir
incelemedir. Birbirinden farklı ulus ve uygarlıklar kendi tarihlerini hangi
saiklerden hareket ederek yazmışlardır? Düşünürler için tarih sorusu felsefi
bir güzergâh takip edildiğinde ne tür bir anlama geliyordu? “Tarih felsefesi”
terimini, on sekizinci yüzyılda, onunla eleştirel ya da bilimsel tarihten,
tarihçinin eski kitaplarda bulduğu öyküleri yinelemek yerine, kendi kafasında kendi
kendine kurduğu bir tarihsel düşünme tipinden başka bir şey kastetmeyen Voltaire
buldu. Aynı adı Hegel ile on dokuzuncu yüzyıl sonundaki başka düşünürler de
kullandı; ama ona çok farklı bir anlam verdiler ve tarih felsefesini evrensel
tarih ya da dünya tarihi anlamına gelen bir şey olarak gördüler.
Tarih Tasarımı’nda modern tarih tasarımının Herodotos’tan
yirminci yüzyıla dek çeşitli evreleri betimlenir. İlk bölümde Collingwood,
tarihin yapısı, konusu ve yöntemine dair Yunan-Roma tarihyazımından farklı
örnekler verir. Diğer bölümlerde ise Descartes, Herder, Kant, Schiller, Hegel,
Marx, Toynbee, Rickert, Simmel, Dilthey, Croce, Spengler ve Bergson’un tarihin
doğasına ilişkin görüşleri bir yöntem etrafında çözümlenir.
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.